zbigniew zagórski nie żyje
Nie żyje Zbigniew Leraczyk. Aktor odszedł po ciężkiej chorobie, 10 grudnia skończyłby 67 lat. Przez ostatnie 40 był związany z Teatrem Zagłębia w Sosnowcu, a w latach 2011-2018 był także jego dyrektorem naczelnym. W swojej karierze udało mu się stworzyć ponad 120 ról — informuje portal Onet. Mogliśmy go również zobaczyć w Teatrze Telewizji w TVP. Z tego artykułu dowiesz
srebro. Polska 1963. koszykówka. brąz. ZSRR 1965. koszykówka. Stanisław Feliks Olejniczak (ur. 28 marca 1938 w Zbąszyniu, zm. 1 lutego 2022 [1] [2]) – polski koszykarz, występujący na pozycji obrońcy, reprezentant kraju, olimpijczyk z Tokio 1964 .
Zbigniew Ostoja-Zagórski Net Worth Zbigniew Ostoja-Zagórski Net Worth 2023, Age, Height, Relationships, Married, Dating, Family, Wiki Biography Nie ma mocnych
14 lipca 2009, 21:11. TVN24. PAP Zbigniew Zapasiewicz nie żyje. Nie żyje Zbigniew Zapasiewicz, wielki polski aktor i reżyser. Artysta zmarł we wtorek wieczorem w Warszawie. Miał 75 lat
Wybitny specjalista w dziedzinie okulistyki, uczeń i współpracownik najwybitniejszych okulistów końca XX wieku (prof. T. Krwawicz, J. François’a, G. Naumanna). Ta współpraca i pionierskie osiągnięcia w patofizjologii rogówki oraz wpływ tlenu na proliferację komórek oka, przyczyniły się do wyboru Profesora Zagórskiego do
1964–2021. Odznaczenia. Multimedia w Wikimedia Commons. Cytaty w Wikicytatach. Odcisk dłoni aktora w Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach. Andrzej Adam Zaorski (ur. 17 grudnia 1942 [a] w Piaskach, zm. 31 października 2021 [1] [2] w Milanówku) – polski aktor i artysta kabaretowy, występujący w telewizji, filmie, teatrze i radiu .
wirausaha percaya bahwa kesuksesan atau kegagalan sebuah usaha tergantung pada. Przewidywany czas odpowiedzi: Adresy i kontakt Adresy Cennik Opinie (29) Doświadczenie Nie rezygnuj ze zdrowia Wybierz konsultacje online, aby rozpocząć lub kontynuować leczenie bez wychodzenia z domu. Jeśli potrzebujesz, możesz również umówić wizytę w gabinecie. Pokaż specjalistów Jak to działa? Adresy (7) Moje doświadczenie Usługi i ceny Ceny dotyczą wizyt prywatnych. Ogrodowa 6, Lublin 250 zł Gabinet Okulistyczny Ogrodowa 6, Lublin 250 zł Gabinet Okulistyczny aleja Kasztanowa 6, Nałęczów OCHO - Ośrodki Chirurgii Oka Prof. Zbigniewa Zagórskiego Ludwika Solskiego 7C, Kraków OCHO - Ośrodki Chirurgii Oka Prof. Zbigniewa Zagórskiego Stanisława Moniuszki 8, Rzeszów OCHO - Ośrodki Chirurgii Oka Prof. Zbigniewa Zagórskiego Luxmed Lublin- Radziwiłłowska Aleje Stefana Batorego 88, Nowy Sącz OCHO - Ośrodki Chirurgii Oka Prof. Zbigniewa Zagórskiego Al. Jana Pawła II 14, Zwoleń OCHO - Ośrodki Chirurgii Oka Prof. Zbigniewa Zagórskiego 29 opinii pacjentów Wszystkie opinie się liczą. Specjaliści nie mogą zapłacić za zmianę lub usunięcie opinii. Dowiedz się więcej. M Użytkownik zweryfikowany 10 grudnia 2020 Lokalizacja: OCHO - Ośrodki Chirurgii Oka Prof. Zbigniewa Zagórskiego • Inny Korzystając z chwili czasu, chciałbym serdecznie podziękować- -Szanownemu Panu Prof. Zagórskiemu ,za profesjonalny zabieg usunięcia zaćmy w 2013 w klinice w Krakowie, ul. Solskiego. Dzisiaj widzę jak 20-latek. Pan profesjonalista. W pełni polecam wszystkim pacjentom. Wielki pokłon, szacunek i uznanie Dla Pana 100 lat życia. Pacjent Maciej Krzywicki E Elżbieta Łuczak Użytkownik zweryfikowany 24 czerwca 2020 Lokalizacja: OCHO - Ośrodki Chirurgii Oka Prof. Zbigniewa Zagórskiego • Inny Znakomity lekarz. Pełen empatii i zrozumienia dla chorego a przede wszystkim dla drugiego człowieka. Ogromna wiedza i doświadczenie Profesora przywróciły mi wiarę na zachowanie chociaż tej niewielkiej cząstki widzenia. Gdy opowiadam znajomym jak Profesor zajął się moim problemem {jaskra w zasadzie dokonana} to nikt nie chce wierzyć, że jeszcze są tacy lekarze. Zorganizował w czasie pandemii COVID-19 wszelkie niezbędne konsultacje w Klinice w Lublinie zakończone operacją z pomyślnym rezultatem. Inne dobre ośrodki okulistyczne w kraju nie pozostawiały w zasadzie złudzeń co do dalszej perspektywy ocalenia tej resztki wzroku. Jestem pełna szacunku i podziwu dla Pana Profesora i pozostanę Jego dłużniczką. Wdzięczna pacjentka Elżbieta z Wielunia. E Elżbieta Domańska-Hołody Użytkownik zweryfikowany 16 grudnia 2019 Lokalizacja: Gabinet Okulistyczny • dziurka w siatkówce Lekarz o ogromnej wiedzy, pomocny, diagnoza i konsultacja z innym profesorem. Pełen profesjonalizm. Polecam! M maria b Użytkownik zweryfikowany 4 listopada 2019 • Wizyta umówiona przez • Lokalizacja: Gabinet Okulistyczny • zaburzenia wzroku Wspaniały lekarz o wysokiej kulturze osobistej. Profesjonalne podejście do pacjenta i ogrom wiedzy gwarantują sprawnie przebiegającą wizytę. Żadnych kilometrowych kolejek i pośpiechu w gabinecie. Pan Profesor wyczerpująco tłumaczy każdy etap badań a i na każde pytanie uprzejmie odpowiada. Wspaniały lekarz i niezwykle miły i pogodny człowiek. I iwonadolinska1 Użytkownik zweryfikowany 5 września 2019 Lokalizacja: Gabinet Okulistyczny • uszkodzony wzrok w iednym oku Wizyta odbyla sie bardzo milo iwytlumaczone wszystko dokladnie opinia na 5gwiazdek Za pul roku wizyta ponowna do kotroli bo jest infekcia i cisnienie w drugim oku. J jpietrasiak Użytkownik zweryfikowany 28 września 2015 • Wizyta umówiona przez Profesor Zagórski to pogodny i rzeczowy pacjenta i otwarcie mówi o pełna podziwu i uznania ponieważ ciężko Pan pracuje ale zawsze znajdzie czas na uśmiech. D Dariusz Użytkownik zweryfikowany 30 czerwca 2015 • Wizyta umówiona przez Profesjonalne i rzeczowo. Godne polecenia. Godziny przyjęć ustalane wcześniej dotrzymywane zgodnie z terminarzem. M majakrajewska Użytkownik zweryfikowany 6 czerwca 2015 • Wizyta umówiona przez Wysokiej klasy i profesjonalne podejście do pacjenta .Polecam wszystkim zainteresowanym wizytą u okulisty. P Użytkownik zweryfikowany 5 marca 2015 • Wizyta umówiona przez Najwyższy poziom profesjonalizmu i zaangażowania. Dzisiaj rzadko spotyka się takich lekarzy. Jestem pod wrażeniem! W Wojcich Soja Użytkownik zweryfikowany 30 listopada 2014 • Wizyta umówiona przez Wizyta przebiegła merytorycznie, w przyjemnej atmosferze, byłem szczegółowo poinformowany o przyczynach, stanie aktualnym i o rokowaniach moich dolegliwości. Jestem szacunku i podziwu dla Pana Doktora. Wojciech Soja Wystąpił błąd, spróbuj jeszcze raz Moje doświadczenie Podaj uzasadnienie: Potwierdzam, że wskazana opinia łamie zapisy regulaminu
Andrzej Gmitruk nie żyje. Pierwsze informacje mówiły o tym, że świetny szkoleniowiec boksu zginął w pożarze domu w Hipolitowie. Jak udało się ustalić Wirtualnej Polsce, przyczyna zgonu trenera najprawdopodobniej jest jednak inna. 20 Listopada 2018, 10:31 PAP / Grzegorz Michałowski / Na zdjęciu: Andrzej Gmitruk Artur Szpilka skomentował śmierć trenera Gmitruka. Wzruszające słowa - Policjanci zabezpieczali miejsce zdarzenia. Straż pożarna została wezwana do pożaru domu, bo takie było zgłoszenie. Natomiast na miejscu służby stwierdziły, że nie doszło do pożaru domu, a spalił się niewielki, plastikowy stolik. Na miejscu zostało jednak znalezione ciało 67-letniego mężczyzny. Na tę chwilę przyczyna zgonu jest nieustalona. Śmierć raczej nie była jednak spowodowana pożarem. Dodam, iż są to jednak przypuszczenia - powiedział Wirtualnej Polsce aspirant Marcin Zagórski, oficer prasowy Komendanta Powiatowego Policji w Mińsku Mazowieckim. Przypomnijmy, że we wtorkowy poranek pojawiły się informacje, że w Hipolitowie doszło do pożaru domu, gdzie znaleziono ciało 67-letniego znanego trenera bokserskiego. Wirtualna Polska, powołując się na informację uzyskaną od Ochotniczej Straży Pożarnej, ustaliła że chodzi o Andrzeja Gmitruka. Śmierć doświadczonego szkoleniowca jest ogromną stratą dla polskiego boksu. 67-latek był jednym z najwybitniejszych trenerów i prowadził najlepszych pięściarzy z naszego kraju. Zaczynał od prowadzenia kadry juniorów w Polskim Związku Bokserskim. Potem przeniósł się do Legii Warszawa, z którą zdobył drużynowe mistrzostwo Polski. To otworzyło mu drzwi do pracy z szkolił gwiazdy polskiego boksu. Jego podopiecznymi byli Tomasz Adamek, Andrzej Gołota, Mateusz Masternak, Krzysztof Kosedowski, czy Zbigniew Raubo. Ostatnio skupił się na pracy z Arturem Szpilką i był w jego narożniku podczas ostatniej walki z Mariuszem trener był niezwykle ceniony w środowisku. Często był także zapraszany w roli eksperta lub komentatora przy okazji gal WIDEO Sektor Gości 80. Andrzej Gmitruk: Andrzej Gołota dwa razy powinien zostać mistrzem świata, ale boks w USA nie był wtedy czystą rywalizacją inf. własna Polska Sporty walki Boks Boks zawodowy Andrzej Gmitruk
Rozważania o skutkach absorpcji promieniowania jonizującego należy rozpo cząć od dokładnego opisu ośrodka absorbującego. W przypadku Marsa jest to przede wszystkim jego atmosfera. Skład atmosfery marsjańskiej został ustalony na podsta wie danych dwóch misji Vikinga, opisanych przez Owena [7], Skład ten jest odtwa rzany w badawczych komorach symulujących, przystosowanych do badań bakterii, które mogłyby być zawleczone na powierzchnię Marsa [8]. Skład automa tycznie utrzymywany w komorach badawczych to: ditlenek węgla 95,3%, azot 2,7%, argon 1,7%, tlen 0,2% i woda 0,03%. Mogą oczywiście występować fluktuacje podanych wartości, zwłaszcza wilgoci, z powodu dużych różnic temperatur. Trwają prace nad doskonaleniem aparatury, która będzie pracować w warunkach atmosfery marsjańskiej. Przykładem jest mikrowaga, służąca jednocześnie do pomiarów osia dającego pyłu [9]. Wyżej podany spis składników atmosfery Marsa nie jest pełny. Jak się przekonamy dalej, dzięki udoskonaleniu metod detekcyjnych pojawiają się dalsze doniesienia, na przykład o wykryciu śladów metanu, co wymaga dokładnego rozważenia, ponieważ na podstawie tego składnika atmosfery wysuwane są hipo tezy o obecności życia na Marsie. C H E M IA R A D IA C Y JN A W EK S PL O R A C JI M A R S A 475 Artykuł ogranicza się do omawiania konsekwencji reakcji chemoradiacyjnych i fotochemicznych wynikających ze składu marsjańskiej atmosfery; nie zajmuje się ani hipotezami dotyczącymi jej powstania, ani wnioskami płynącymi z dyskusji o historii tej planety, zwłaszcza w porównaniu z historią Ziemi. W związku jednak ze znikomą zawartością paiy wodnej nie można powstrzymać się od komentarza o małym prawdopodobieństwie istnienia wody lub lodu wodnego na powierzchni planety lub płytko pod jej powierzchnią. Najwyraźniej wszystko, co mogło wyparo wać, dawno już wyparowało [9]. Należy zwrócić uwagę na wrogość atmosfery mars jańskiej w stosunku do życia ziemskiego i na osobliwość ćwiczeń różnych pseudo naukowych organizacji znajdujących miejsca na Ziemi podobne rzekomo do mar- sjańskich i organizujących w nich „obozy kondycyjne” dla przyszłych marsonau-Skład chemiczny atmosfery marsjańskiej musi być uzupełniony informacjami 0 temperaturze i ciśnieniu. W przyjętej na ogół skali normalności, atmosfera ziem ska ma temperaturę 23°C i ciśnienie 1013 mb, a „normalność” marsjańskato-10°C 1 ciśnienie 8,5 mb, a więc ta nieziemska atmosfera jest, w porównaniu z ziemską, 119 razy bardziej rozcieńczona. To również wskazuje na bezsens szukania czegoś podobnego na Ziemi. Dla porównania, średnie ciśnienie na szczycie Mount Everest wynosi jedną trzecią średniego ciśnienia atmosferycznego na poziomie morza, co przy zachowanym składzie chemicznym umożliwia ograniczone poruszanie się czło wieka bez aparatu tlenowego, jednak utrzymanie prawidłowej pracy mózgu w tych warunkach jest bardzo trudne i w efekcie co ósma osoba po osiągnięciu szczytu ginie - często w nieświadomości śmierci. Przyjęcie tak niskiej temperatury za normalną dla warunków marsjańskich jest spowodowane generalnie niższymi temperaturami marsjańskimi od ziemskich. Wszelkie badania symulujące warunki marsjańskie z reguły zaczynająsię od -80°C, a pojazdy, maszyny i roboty zdalnie sterowane i pracujące na powierzchni Marsa są przygotowane do pracy już przy —120°C. Nie ma kombinezonu dla człowieka, który umożliwiłby przetrwanie w tych warunkach, nie mówiąc o pracy naukowo- -badawczej. Zdawałoby się, że warunki w pozaplanetamej przestrzeni kosmicznej są ostrzejsze, jednak tak nie jest, bo próżnia wokół kombinezonu nie odbiera ciepła, a jego utrata sprowadza się tylko do wypromieniowania. Natomiast atmosfera Marsa, jakkolwiek rzadka, to jednak odbiera ciepło, nie mówiąc o wychłodzonym gruncie. Do czynników fizycznych w atmosferze Marsa należą silne wiatry, o prędkości około 17-30 m s_1 [11]. M ająone pośredni, ale istotny związek z reakcjami che micznymi, bo powodująmieszanie obficie występującej na powierzchni Marsa frakcji pylistej skał. Dzięki temu ziarenka materiału są z różnych stron naświetlane ultra fioletem oraz mało przenikliwymi frakcjami promieniowania jonizującego. Z tego powodu stale mieszane wydmy pokrywające powierzchnię Marsa możemy trakto wać jako jednolicie modyfikowane chemicznie promieniowaniem. Są jeszcze kon sekwencje niechemiczne wiatrów: mimo małej gęstości atmosfery Marsa, unoszone 476 Z .P Z A G Ó R S K I wiatrami pyły mają znaczne energie uderzeniowe. Wzmiankuję je jako przyczynę niektórych niepowodzeń eksploracyjnych. Wspomnieć trzeba jeszcze o składzie zewnętrznej części atmosfery Marsa, ponieważ istnieją badania [12] widma dalekiego nadfioletu próbnikiem FUSE (ang. Far Ultraviolet Spectroscopic Explorer). Dzięki temu wykryto H2, stwierdza jąc jednocześnie brak innych istotnych składników, w szczególności ozonu, które choć trochę osłaniałyby powierzchnię przed groźnym dla życia nadfioletem. Powierzchnia Marsa otrzymuje więc dawki nadfioletu nieporównywalnie większe od największych dawek ziemskich, nawet z uwzględnieniem efektu „dziuiy ozono wej”. Jest to groźne nie tylko dla wszelkiego życia, ale jest degradujące także dla większości polimerów, a co gorsza większości elastomerów, które będą się szybko rozpadać. Jedynie metalizowanie ich powierzchni częściowo ogranicza zniszczenia wywołane nadfioletem, o czym zapomniano w przypadku wielu konstrukcji działa jących poza atmosferą ziemską. Zdolność osłaniająca atmosfery ziemskiej przed promieniowaniem jonizują cym jest równoważna 3 metrom betonu, dzięki czemu życie na Ziemi mogło pow stać i trwać, a stosunkowo niewielkie uszkodzenia organizmów pochodzące od absorpcji promieniowaniajonizującego mogą być naprawiane. Atmosferę marsjańską należy uznać z powodu jej rozcieńczenia za niewiele różniącą się od próżni, to zna czy odpowiadającą pod względem zdolności osłaniania zaledwie około 10 cm beto nu. Jest to w przybliżeniu tyle, ile zagwarantować może statek kosmiczny, jeżeli ma mieć realną technicznie możliwość startu, przyśpieszania i hamowania przed lądo waniem. Atmosfera Marsa nie jest w stanie zapewnić należytej osłony wizytującym podróżnikom: dla nich należałoby budować schrony ze sklepieniem o grubości 3 m betonu lub drążyć jaskinie z tunelami. Znikoma zdolność osłaniająca atmosfery Marsa przed promieniowaniem joni zującym ma jeszcze jedną konsekwencję, mianowicie nie zapobiega całkowitemu zniszczeniu życia na Marsie, jeżeli ono kiedykolwiek istniało. Sterylizacja wszyst kiego, co żyje została przez Shuergera [8] starannie zanalizowana w świetle studiów nad pytaniem, czy niedokładna sterylizacja urządzeń wysyłanych z Ziemi nie spo wodowała zanieczyszczenia powierzchni Marsa mikroorganizmami i że w tej sytu acji poszukiwanie pierwotnego życia marsjańskiego nie ma już sensu. Silny stru mień promieniowaniajonizującego docierający do powierzchni Marsa powoduje też radiolizę minerałów i skał na powierzchni Marsa. Osłona radiacyjna przez materiał różny od metalu, to nie tylko osłabienie stru mienia promieniowania, ale zmiany chemiczne w osłonie. Jak wiadomo z chemii radiacyjnej, promieniowanie jonizujące oddziałuje z głównym składnikiem układu absorbującego energię. W przypadku atmosfery ziemskiej jest nim azot, który w pierwszej głównej reakcji przechodzi w jon N* stosunkowo długożyjący dzięki niezbyt dużym stałym szybkości reakcji z innymi składnikami powietrza. Reakcje tego jonu są przyczyną chemiluminescencji radiacyjnej (słynna poświata czamo- bylska), często mylonej z promieniowaniem Czerenkowa. To ostatnie promienio C H E M IA R A D IA C Y JN A W EK S PL O R A C JI M A R SA 477 wanie jest łatwe do zaobserwowania w wodzie, a w przypadku gazów wymaga bar dzo dużych energii kwantów lub cząstek dla przekroczenia progu determinowanego gęstością ośrodka. Najłatwiejszą do obserwacji cechą świecenia dodatniego jonu odróżniającą od świecenia czerenkowskiego, jest wyraźne, możliwe do zaobser wowania okiem świecenie po ustaniu działania promieniowania jonizującego. W warunkach ziemskich widać to w atmosferze otaczającej okno elektronowe akce leratorów i otoczeniu akceleratorowym, gdy rozgrzane napromieniowane powietrze unosi się świecąc, ku górze. Dodatnie jony azotu reagująz pozostałymi składnikami powietrza, a więc przede wszystkim z tlenem w znanych reakcjach, których tu przypo minać nie potrzeba. Pierwszym produktem radiolizy jest — jak wspomniano - dodatni jon azotu, ale i elektron, który reaguje szybko z obecnym w dość dużym stężeniu tlenem tworząc podobnie do jonu dodatniego azotu, długotrwały jon O,. Jon ten ma główne szanse reagowania z neutralnym azotem N2, oczywiście nie z jonem dodat nim azotu, bo te dwa wolnorodnikowe produkty są w tak małych stężeniach, że szanse ich zderzenia są praktycznie żadne. A więc dodatni jon azotu reaguje raczej z neutralnym tlenem. Chemia radiacyjna atmosfery marsjańskiej jest zupełnie inna: tutaj głównym składnikiem jest ditlenek węgla, a więc pierwszym produktem w gniazdach jedno- jonizacyjnych, w których odkładane jest co najmniej 80% energii, jest CCC, który z kolei ma szanse reagowania albo z neutralnym CO,, albo z azotem. Reakcje te do tej poty, o ile wiadomo, nie były badane, ponieważ jest wątpliwe by ich produkty miały w jakiś sposób reagować ze składnikami powierzchni Marsa, choć niewątpli wie musi to być kiedyś zrobione przez specjalistów chemii radiacyjnej gazów. Część energii odkładana jest w gniazdach wielojonizacyjnych, a w nich mogą powstawać egzotyczne związki węgla z tlenem. Przypuszczać należy, że wstępne rozpoznania chemii radiacyjnej gazów atmosfery marsjańskiej były jednak dokonywane, ponie waż wszystkie aparaty wysyłane na Marsa są przewidziane do pracy w atmosferze o składzie podanym na początku artykułu. I nie tylko o takim składzie wyjściowym, ale i modyfikowanym w sposób ciągły przez absorbowane promieniowanie jonizu jące. Reaktywne produkty radiolizy, pierwotne i wtórne, atakują wszystkie części składowe urządzeń. Jakkolwiek niektóre części elektroniczne są zatopione w gru bych warstwach polimerów nie tak łatwych do spenetrowania przez agresywne skład niki gazowe, to są jednak elementy których „zapolimeryzować” nie można, jak na przykład łożyska teflonowe. Ten ostatni polimer jest atakowany nie tylko przez pro dukty radiolizy atmosfery, ale i bezpośrednio przez promieniowanie jonizujące pochodzenia słonecznego i galaktycznego, jak przekonali się o tym konstruktorzy teleskopu Hubble’a, którego części teflonowe uległy zniszczeniu. W sumie jednak nie wydaje się, by agresywne działania atmosfery Marsa, nawet z jej reaktywnymi produktami radiolizy, powodowały szybkie korodowanie próbników na powierzchni Marsa. Prawdopodobnie urządzenia te zawiodą wcześ niej z innych przyczyn, choć radioliza może odegrać pewną rolę. Na przykład krze mowe ogniwa słoneczne mogą nie wytrzymać działania reaktywnego CO* wspoma 478 Z P Z A G Ó R S K I ganego efektami fotochemicznymi. Stosunkowo słabe działania korozyjne atmos fery napromieniowanej w sposób ciągły promieniowaniem jonizującym tłumaczy się praktycznie nieobecnością wody (0,03%); nie należy więc oczekiwać „kwaś nego deszczu”. Rozważania nad chemią radiacyjną eksploracji Marsa nie mogą ograniczyć się do promieniowania jonizującego. Uwzględnić należy również efekty fotoche miczne wywołane światłem widzialnym i praktycznie pełnym zakresem światła nad fioletowego. Wiemy z fotochemii, że jeżeli cząsteczka chemiczna absorbuje z dobrą wydajnością kwantową, to stężenie odłożonej energii może być wielokrotnie więk sze od energii dostarczanej w czasie absorpcji promieniowania jonizującego. To ostatnie promieniowanie jest absorbowane przez elektrony zewnętrznych powłok, więc gęstość energii jest mało zależna od rodzaju związku chemicznego. Absorpcja światła natomiast może być bardzo różna, zaleznie od obecności i rodzaju grup chro- moforowych: od zerowej w przypadku ich braku, do bardzo dużej w przypadku spe cyficznych grup chromoforowych, np. skumulowanych wiązań podwójnych na łań cuchu węglowym. Podany na początku skład atmosfery nie wykazuje obecności grup chromoforowych i nie należy oczekiwać reakcji fotochemicznych. Sytuacja zmie nia się całkowicie gdy przechodzimy do międzyfazy, czyli granicy pomiędzy regoli- tem Marsa a jego atmosferą w strumieniu silnego światła słonecznego o pełnym spektrum. Jest to odrębnie omówione w osobnym punkcie, traktującym o zjawis kach radiacyjnych na granicy atmosfery i skorupy Marsa. Atmosfera Marsa nie nadaje się do oddychania przez człowieka, nie umożliwia też rozwoju innych organizmów wymagających tlenu, a także beztlenowych, które jednak wymagają wody, choćby atmosferycznej. Właśnie zupełny brak tej ostatniej stoi na przeszkodzie realizacji atrakcyjnej idei „umarsowienia” mało wymagają cych ziemskich porostów, które mogłyby przyswajać fotochemicznie ditlenek węgla, przerabiając go na węglowodany i uwalniając tlen. W tak suchej atmosferze jest to jednak mało prawdopodobne, choć pewne nadzieje można pokładać w „ssa niu” wody z uwodnionych minerałów. Do problemów chemii radiacyjnej na Marsie (albo w warunkach marsjańskich) należą przemiany w sztucznej atmosferze na statku transportowym i na stacji mars- jańskiej. Jest to efekt do tej pory pomijany, a jednak ważny, bo oznacza, że załoga będzie narażona nie tylko na radiolizę organizmów promieniowaniem jonizującym, ale także pośrednio, na drodze wdychania, w tempie kilku litrów na minutę, sztucz nego powietrza napromieniowanego dawką dwa rzędy wielkości większą od prze ciętnej ziemskiej.
zbigniew zagórski nie żyje
